یشبینی قیمت شمش آلومینیوم
قیمت شمش آلومینیوم در ایران، وابسته به نرخ جهانی در LME و نرخ دلار نیمایی است و فاکتور دلار در ایران بیشتر به صورت دستوری کنترل میشود، عموما کنترل دستوری قیمت ارز در ایران توسط بانک مرکزی صورت میگیرد و در بازار فولاد نیز ممکن است، بورس کالا و تولیدکنندهها دو بازوی اعمال کننده نرخهای دستوری در بازار فلزات باشند. اما کمتر پیش میآید که کارخانهها در جهت کاهش قیمتها به صورت دستوری پیشقدم بشوند. با این تفاسیر، به کار بردن پیشبینی بلندمدت نرخ دلار در تحلیل آلومینیوم، احتمال خطا را بالا میبرد. بنابراین بهتر است برای پیشبینی قیمت شمش آلومینیوم، روند تغییرات قیمت این کالا در LME مورد بررسی قرار گیرد.
با توجه به اینکه احتمال افزایش قیمت دلار در میانمدت تا حدود ۲۲۰۰۰ تومان وجود دارد و با توجه به اینکه احتمالا قیمتهای جهانی نیز تا حدود ۱۷۰۰ دلار افزایش داشته باشند، احتمالا تا پایان سال جاری شاهد افزایش قیمت حدود ۲۰ الی ۲۵ درصدی قیمت آلومینیوم در ایران باشیم.
افزایش ظرفیت تولید آلومینا
تا شهریورماه به ظرفیت تولید 40 هزار تن در سال میرسیم ولی پس از آن، فاز افزایش ظرفیت تا 120 هزار تن را فعلاً متوقف کردهایم. دانش و بومیسازی ما در صنعت آلومینا تا جایی بالا رفته است که میتوانیم همین کارخانهی آلومینای ایران را تا 90 درصد خودمان بسازیم.• برنامهی ما ساخت کارخانه آلومینا با ظرفیت 500 هزار تن در سال است تا بتوانیم بوکسیتهای کمعیار را نیز فراوری کنیم.• شکستن رکورد 20 ساله تولید آلومینا در صورت استفاده از معدن تاش قطعی است.
تبدیل چین به غول آلومینیوم
چین همگام با رشد چشمگیر توسعه صنعتی و اقتصادی در سالهای گذشته، به غول تولیدکننده اکثر فلزات پایه، خصوصا آلومینیوم تبدیل شده است. ظرفیت تولید آلومینیوم این کشور بهحدی زیاد است که همواره یکی از مهمترین عوامل تعیینکننده در قیمت آلومینیوم و محصولات آن در بازارهای بینالمللی بوده است. ظرفیت تولید آلومینیوم اولیه چین در حال حاضر نزدیک به 45 میلیون تن میرسد که با توجه به تخمین ظرفیت جهانی، میتوان گفت که نزدیک به 60 درصد ظرفیت تولید کل دنیا را در دل خود جای داده است. چین علاوه بر توسعه چشمگیر ظرفیت تولید آلومینیوم اولیه، ظرفیت تولید محصولات نیمهساخته و پاییندست این صنعت را نیز گسترش داده و در بخش پاییندست این صنعت نیز به بزرگترین تولیدکننده این محصولات تبدیل شده است. گرچه قسمت اعظمی از تولیدات چین، بهواسطه مصرف بالای این کشور در بازارهای داخلی آن مصرف میشود، اما قیمت تمام شده پایین این محصولات و صادرات آن به دیگر بازارهای جهانی، تأثیر قابل توجهی در تنظیم قیمت این محصولات در بازارهای مقصد خواهد داشت. از همین رو، بررسی صادرات محصولات آلومینیومی چین و عمده بازارهای مقصد این کشور، نگاه تحلیلگران را همواره بهخود جلب کرده است.
نمودار 1، صادرات 3 دسته از مهمترین محصولات پاییندست صنعت آلومینیوم چین را نشان میدهد. با توجه به این نمودار، صادرات محصولات نیمهساخته چین در 4 سال گذشته روند رو به رشدی را سپری کرده است. گفتنی است که بنا به آمار صادرات و واردات جهانی، صادرات چین از محصولات نشان داده شده در نمودار 1 برای سال 2016، حدود یکچهارم حجم تجارت جهانی این محصولات را بهخود اختصاص داد. با توجه به این نمودار، تنها حجم صادرات ورقهای آلومینیومی چین نسبت به سال پیش از آن کاهش یافت که این امر به سبب افزایش بیشتر رشد مصرف این محصول در چین، عمدتا توسط صنعت خودروسازی، نسبت به رشد ظرفیت و تولید آن بوده است.
نشست مشترک مدیران ایرالکو وایمیدرو
در نشست کنترل مدیریت شرکت آلومینیوم ایران که با حضور عباس نعیمی قائم مقام ایمیدرو، احمد مجیدی مدیرعامل ایرالکو و اعضای هیئتمدیره این شرکت و نیز معاونان و مدیران ایمیدرو برگزار شد، بر لزوم دستیابی به تولید 200 هزار تنی شمش در سال جدید تاکید صورت گرفت و در ادامه نیز به برنامههای این شرکت شامل افزایش کمی و کیفی تولیدات، ذخیرهسازی مواد اولیه، مدیریت هزینه تمام شده، افزایش ظرفیت تولید و پیگیری احداث پروژه آندسازی اشاره شد.
در این جلسه، احمد مجیدی مدیرعامل ایرالکو اظهار داشت: فروش این شرکت از 168 هزار تن سال 97 به 173 هزار تن در سال گذشته رسید و در سال 99 نیز فروش 191 هزار تنی هدفگذاری شده است.
وی درباره تامین نیاز خودروسازان به آلومینیوم، گفت: با یکی از شرکتهای خودروسازی برای تامین آلومینیوم آلیاژی وارد همکاری شدهایم و قرار است حداقل 24 هزار تن از محصول تولیدی آلومینیوم ایران، جایگزین شمشهای وارداتی آن شرکت خودروسازی شود.
قائم مقام ایمیدرو اضافه کرد: درآمد ایرالکو از دو هزار و 800 میلیارد تومان طی سال 97 به سه هزار و 800 میلیارد تومان سال قبل رسید و امسال نیز به درآمد چهار هزار و 600 میلیارد تومانی دست خواهیم یافت.
خروج سرمایه در 15 سال
رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده اند میزان خروج سرمایه ای که در 15 سال گذشه از کشور اتفاق افتاده بالغ بر 280 میلیارد دلار بوده، یعنی به طور متوسط سالانه 18 میلیارد دلار سرمایه از کشور خارج شده است .
در مقابل، سرمایه گذاری مسقیم خارجی(FDI) در بهترین سال ها 4 تا 4/5 میلیارد دلار و درخواستهای سرمایه گذاری 7/5 میلیارد دلار بوده است .
تحریم ۹ شرکت در بخش فلزات از سوی آمریکا
وزیر امور خارجه آمریکا در یک پیام توئیتری تحریم ۹ شرکت به دلیل ارتباط با صنعت فلز ایران را تایید کرد.
او در یک پیام توئیتری نوشت: کارزار فشار حداکثری ما بر ایران ادامه دارد. ما ۹ نهاد را به دلیل ارتباط آنها با بخش فلزات ایران تحریم میکنیم.
بخش کنترل دارایی وزارت خزانه داری آمریکا چند شرکت فولاد، آلومینیوم و آهن ایران را به فهرست تحریمهای خود افزود.
چشم انداز تولید آلومینیوم در ایران
ایران در سال 2015 میلادی از ظرفیت 487 هزار تن موجود، 357 هزار تن آلومینیوم در سه منطقه بندر عباس، هرمزال و اراک تولید کرد. در مجموع ظرفیت تولید آلومینیوم در ایران تا سال 2020 حدوداً به یک میلیون تن در سال خواهد رسید. براساس برنامه ی چشم انداز بیست ساله ( چشم انداز 2025 ) قرار است تا ظرفیت تولید آلومینیوم این کشور به حداقل یک ونیم میلیون تن در سال برسد.
درسال 2014 میلادی مصرف آلومینیوم اولیه در ایران حدود سیصد هزار تن بود و سرانه مصرف آلومینیوم در ایران (با جمعیت 79 میلیون نفر و سرانه تولید ناخالص داخلی به میزان 5353 دلار امریکا در سال 2014 ) در حدود 3/8 کیلوگرم بود. براساس چشم اندازه 2025 و طرح های توسعه ای در صنعت آلومینیوم، قرار است تا این رقم به بیش از 580 هزار تن در سال 2020 (سرانه 7 کیلوگرم و جمعیت 83/4 میلیون نفر) و 900 هزار تن در سال 2025 (سرانه 10/8 کیلوگرم و 86/5 میلیون نفر ) برسد. این بدان معناست که رشد تقاضای آلومینیوم در ایران با نرخ رشد ترکیبی سالانه 10% در طی پنج سال آتی متصور است. این محرک ها توان این را دارند که ایران را به یکی از بازارهای با رشد سریع در زمینه آلومینیوم مبدل نمایند.
با در نظر گرفتن چشم انداز 2025، سطح تقاضای 900 هزار تن در سال در مقایسه با تولید 1/5 میلیون تن در سال به این معنا است که می توان ایران را یکی از صادر کنندگان آتی آلومینیوم اولیه به شمار آورد. با وجود اینکه رشد تقاضا مشهود تر است، توسعه ظرفیت تولید آلومینیوم اولیه ممکن است تا حدودی کمتر از رشد تقاضا باشد و این امر مستلزم سطوح بالای سرمایه گذاری شامل راه اندازی سریع کارخانجات تولید آلومینیوم اولیه می باشد.
در حال حاضر، ایران یکی از صادرکنندگان شمش و وارد کنندگان آلیاژهای آلومینیوم است. آمارهای اخیر در زمینه تجارت شمش حاکی از آن است که ایران در سال 2014 میلادی 135 هزار تن وارد و 182 هزار تن صادر نموده است. اگرچه کارخانجات تولید آلومینیوم اولیه در جنوب و مرکز ایران واقع شده اند، اکثر تولیدکنندگان محصولات پایین دستی در شمال و مرکز این کشور قرار دارند. به نظر می رسد که هزینه های حمل از کارخانه های المهدی و هرمزال (از طریق بندر عباس) به شمال ایران در مقایسه با صادرات آن از جذابیت کمتری برخوردار است. این ویژگی جغرافیایی فرصت ویژه ای را برای آندسته از تامین کنندگانی که قادرند تا از طریق دریای خزر به بازار ایران دسترسی داشته باشند، ایجاد می نماید (نه تنها شمش بلکه محصولات با ارزش افزوده بالاتر).
پر تقاضا ترین محصول با ارزش افزوده آلومینیوم در ایران بیلت است. اکستروژن نیز بزرگترین بخش صنایع پایین دستی را با سهم بیش از 50 درصد تشکیل می دهد. ظرفیت بخش ریخته گری آلومینیوم در حدود 50 هزار تن در سال است و این در حالی است که سهم تولید سیم و کابل آلومینیومی در حدود 45 هزار تن در سال است.
صنعت ساختمان
از نقطه نظر مصرف نهایی صنعتی، بخش ساختمان و ساخت و ساز در حال حاضر بزرگترین مصرف کننده محصولات پایین دستی آلومینیوم در ایران است. ساخت سالانه حدوداً یک و نیم میلیون واحد مسکونی در ایران مورد نیاز است و در حال حاضر سالانه 700 هزار واحد بطور موفقیت آمیز ساخته می شود. شرکت روسال پیش بینی کرده که بخش ساختمان سهم بزرگی در رشد تقاضای آلومینیوم در ایران داشته باشد.
صنعت اتومبیل
در ایران صنعت اتومبیل دومین صنعت بزرگ این کشور پس از صنایع نفت و گاز است و 10 درصد از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده است. ایران بطور سنتی یک بازار اتومبیل با حجم بالا بوده است و مزیت جغرافیایی این کشور موجب شده تا به عنوان مرکز تولید در خاورمیانه باشد. بالاترین میزان تولید اتومبیل در ایران به سال 2011 میلادی بر می گردد که در این سال یک میلیون و ششصد و چهل و نه هزار اتومبیل تولید شد.
تولید وسائط نقلیه در ایران
در حال حاضر، ظرفیت اسمی صنعت اتومبیل سازی در ایران دو میلیون تخمین زده می شود که متشکل از 18 شرکت تولید کننده اتومبیل است (دولتی و خصوصی). پس از برداشته شدن تحریم ها برخی از خودروسازان مانند شرکت ایران خودرو نیز با شرکت هایی چون پژو قرارداد سرمایه گذاری مشترک به امضاء رسانده اند و به نظر می رسد سایر خودرو سازان ایرانی نیز از شرایط ایجاد شده جهت گسترش تولیدات و بازار خود بهره خواهند برد. بدیهی است که صنعت اتومبیل در ایران بر افزایش تقاضای آلومینیوم از تولید رینگ آلومینیومی گرفته تا بدنه اتومبیل، تاثیرگذار خواهد بود.
صنعت تولید برق
صنعت تولید برق ایران در دو دهه گذشته تحولات قابل توجهی را تجربه کرده تا از این طریق به نیاز در حال رشد داخلی، رشد صنعتی سریع و تمایل به صادرات برق پاسخ دهد. صرفنظر از تاثیر نامطلوب تحریم ها و فقدان چالش های فناورانه و مالی، صنعت برق این کشور تقاضای روزافزون داخلی را برآورده ساخته است، اگرچه این روش گاهاً به صورت غیر کارآمد و غیر اقتصادی صورت پذیرفته و بعضاً منجر به قطعی برق در مدت اوج تقاضا شده است.
نرخ رشد ترکیبی بازار برق ایران در طی 10 سال گذشته 6/5 درصد رشد داشته است که بیش از تولید ناخالص داخلی آن (3 درصد) است. این توسعه بازار سالانه نیازمند 5000 مگاوات ظرفیت اضافی از طریق ارتقاء و سرمایه گذاری جدید در شبکه توزیع و انتقال برق است.
به منظور پشتیبانی از رشد صنعتی، ایران نیازمند سرمایه گذاری گسترده در زمینه تولید و خطوط انتقال برق است که این امر از نقطه نظر تقاضای آلومینیوم بسیار امید بخش خواهد بود.
نتیجه گیری
رفع تحریم های بین المللی می تواند فرصت های چشمگیری را در زمینه رشد تقاضای آلومینیوم در ایران ایجاد نماید، در عین حال سرمایه گذاری قابل توجهی برای تحقق این امر مورد نیاز است. این در حالی است که سرمایه گذاری در صنعت بالا دستی آلومینیوم ایران با ورود شرکت هایی همچون سالکو در حال رشد است. علاوه بر این صنعت پایین دستی آلومینیوم ایران نیازمند افزایش ظرفیت است تا بدینوسیله جوابگوی رشد تقاضای پایین دستی به خصوص در بخش مصرف کننده نهایی باشد. این در حالیست که به اعتقاد تحلیلگران، تولید کنندگان و سرمایه گذاران داخلی در ایران قصد سرمایه گذاری بر روی ارتقاء تجهیزات صنایع پایین دستی آلومینیوم در سه تا پنج سال آتی را دارند.
افزایش ظرفیت تولید آلومینیوم در کشور
با بهرهبرداری از طرح آلومینیوم جنوب، ظرفیت تولید این فلز در کشور به ۷۸۵ هزار تن میرسد
به گفته وزیر صنعت، طرح یاد شده با ظرفیت تولید ۳۰۰ هزار تن شمش آلومینیوم با سرمایهگذاری بالغ بر ۱.۲ میلیارد دلار در شهرستان لامرد استان فارس (منطقه ویژه صنایع انرژی بر لامرد) تکمیل شده است.
سالکو تنها واحد تولید کننده آلومینیوم کشور است که کلیه بخشهای تولیدی اعم از واحد احیاء، واحد آند سازی، واحد ریخته گری، تاسیسات، و تاسیسات تخلیه، انتقال و ذخیره سازی مواد اولیه در بندر را داراست.
وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: برای تامین زیرساختهای مورد نیاز تخلیه و بارگیری، در منطقه ویژه اقتصادی پارسیان با سرمایه گذاری حدود ۱۷۰ میلیون دلاری یک پست اسکله اختصاصی احداث شده است.
رحمانی تصریح کرد: فناوری مورد استفاده در سالکو، مدرن و بهینه است و این واحد قابلیت تولید شمش آلومینیوم، بیلت و اسلب را دارد که امکان تامین برای واحدهای مصرف کننده داخلی و تنوع صادرات را فراهم آورده است.
وزیر صنعت گفت: راه اندازی این واحد تعداد یک هزار و ۵۰۰ نفر را به طور مستقیم و پنج هزار نفر به شکل غیرمستقیم مشغول به کار می سازد و عمده نیروهای جذب شده افراد بومی بوده و دوره های آموزشی مورد نیاز تخصصی جهت تولید برگزار شده است.
رحمانی افزود: صنعت آلومینیوم بین معدود صنایع فلزی است که در تامین مواد اولیه نیازمند برنامه ریزی مناسب است؛ چند اقدام اساسی در این زمینه در دستور کار قرار دارد که از جمله آنها می توان به اجرای طرح نفلین سینیت سراب با هدف تولید پودر آلومینا از نفلین سینیت و تعریف طرح توسعه آلومینا در جاجرم اشاره کرد.
وی گفت: براساس برنامه تکمیل زنجیره ارزش آلومینیوم و وابستگی نداشتن کشور به کک سوزنی و کک اسفنجی، تفاهم نامه ای با وزارت نفت مبادله شده که آن وزارتخانه به وسیله سرمایه گذاری در پالایشگاه های کشور اقدام به تولید کک سوزنی و کک اسفنجی خواهد کرد.
رییس هیات عامل ایمیدرو نیاز ارزی سالکو (آلومینیوم جنوب) به منابع مالی برای پیشبرد اهداف این طرح اشاره کرد و افزود: صدور مجوز افزایش سرمایه بزرگ ترین خط تولید آلومینیوم کشور نیز در دست اقدام است.
.
۴۹درصد سهام شرکت مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب (سالکو) متعلق به سازمان ایمیدرو و بقیه در اختیار سرمایه گذاری غدیر است و در چارچوب اهداف توسعه صنایع انرژیبر و با هدف صادرات، کاهش فاصله طبقات اجتماعی، افزایش اشتغال و استفاده بهینه از منابع عظیم گازی کشور در منطقه ویژه صنایع انرژیبر لامرد استان فارس ایجاد شده است
افت جهانی فروش خودرو
با افت جهانی فروش خودرو، تولید شرکتهای داخلی خودروسازی ژاپن کاهش یافته است؛ در نتیجه، مصرفکنندگان اصلی آلومینیوم نیز از ماه آوریل مجبور به کاهش تولید شدهاند. خودروسازان کاهش تولید را در فصل دوم نیز ادامه میدهند، اما شرکت تویوتا بزرگترین خودروساز ژاپن قصد دارد تولید را در ماههای جولای و آگوست محدود کند.
تولید محصولات نورد و اکستروژن در ماه آوریل با افت 8 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته به 153 هزار و 55 تن رسید. واردات شمش اولیه آلومینیوم نیز با افت 20 درصدی به 111 هزار و 519 تن رسید.
تولیدکنندگان محصولات آلومینیومی انتظار دارند که تقاضای صنعت خودروسازی پس از کفسازی در فصل دوم، در فصل سوم سال بازیابی اندکی داشته باشد. اما بعید است که تقاضا قبل از پایان سال جاری به سطوح قبل از شیوع کروناویروس بازگردد.
افزایش تولید پودر آلومینا
شرکت آلومینای ایران در 2 ماهه نخست امسال، 41 هزار و 699 تن «پودر آلومینا»، 70 هزار و 608 تن «هیدرات آلومینیوم»، 14 هزار و 838 تن «آهک» و 110 هزار و 926 تن «بوکسیت» تولید کرد که نسبت به آمار تولید مدت مشابه سال گذشته (39 هزار و 304 تن «پودر آلومینا»، 66 هزار و 143 تن «هیدرات آلومینیوم»، 17 هزار و 813 تن «آهک» و 116 هزار و 432 تن «بوکسیت»)، به ترتیب «6 درصد رشد»، «7 درصد رشد»، «17 درصد کاهش» و «5 درصد کاهش» یافت.