آلیاژ ۶۰۶۳
آلیاژ ۶۰۶۳ آلومینیوم را می توان یکی از پر کاربرد ترین انواع آلیاژ های آلومینیوم دانست
این آلیاژ پر طرفدارترین آلیاژ آلومینیوم در تولید پروفیل آلومینیوم و اکسترود آلومینیوم است.
ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺟﻮﺷﻜﺎرى ﺧﻮب ، ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﺧﻮردﮔﻲ و ﺟﻠﻮه آﻧﻮداﻳﺰ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮب و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎرى ﻣﺘﻮﺳﻂ از ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت اﻳﻦ آﻟﻴﺎژ اﺳﺖ .
ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻔﺘﻮل ، ﻣﻴﻠﻪ ، ﻟﻮﻟﻪ ، ﻧﺮده ، ﻣﻘﺎﻃﻊ اﻛﺴﺘﺮودى یا ﭘﺮوﻓﻴﻞ آلومینیوم در ﺳﺎﺧﺖ در و ﭘﻨﺠﺮه ، ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ، ﻟﻮازم آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ، ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎى آﺑﻴﺎرى ، ورق ﻫﺎى آﺟﺪار ﺑﺮاى ﭘﻮﺷﺶ ﺳﻘﻒ ﻫﺎ ، ﻗﻄﻌﺎت ﻣﻌﻤﺎرى اﻛﺴﺘﺮود ﺷﺪه و ﺳﻘﻒ ﻫﺎى ﻛﺎذب ، ﻛﻒ ﻛﺎﻣﻴﻮن و ﺗﺮﻳﻠﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد.
خواص شیمیایی
ترکیبات شیمیایی آلیاژ ۶۰۶۳ غیر از آلومینیوم به شرح زیر است:
آلیاژ عنصر(%)
۶۰۶۳
۰٫۲–۰٫۶ سیلیسیم
۰٫۴۵–۰٫۹ منیزیم
۰.۱(Max) آهن
۰.۱(Max) مس
۰.۱(Max) منگنز
۰.۱(Max) کروم
۰.۱(Max) روی
۰.۱(Max) تیتانیم
۰.۱۵(Max) total بقیه عناصر
ویژگیهای مکانیکی
آلیاژهای خانواده ۶XXX مانند آلیاژ آلومینیوم ۶۰۶۱ و آلیاژ آلومینیوم ۶۰۶۳ برای رسیدن به سختی مطلوب در حالت طبیعی سالها زمان نیاز دارند و این با توجه به محدودیت زمان، عملاً امکانپذیر نیست. همچنین در برخی آلیاژهای آلومینیوم، عملیات “سختی در دمای طبیعی محیط” ممکن است با نگهداری پروفیلها در دمای -۱۸ یا پایینتر متوقف گردد تا فرصت فرم دادن و غیره از دست نرود.
آنچه بیش از هر چیز باید مورد توجه ما قرار گیرد این است که کاربرد پروفیل آلومینیوم ما چه ویژگیهایی را در مبحث سختی طلب میکند. بیشترین و متعارفترین آلیاژ در صنایع مختلف از بین هفت گروه آلیاژهای آلومینیوم، خانواده ۶xxx میباشد که روش معمول در عملیات حرارتی این مقاطع، بین ۱۷۵ تا ۲۰۰ درجه سیلیسیوس دمای کوره در مدت زمان ۸ ساعت میباشد. البته از نوع مقطع و ضخامت پروفیلها و همچنین دمای زمان تولید نیز نباید غافل شد.
خواص مکانیکی آلومینیوم ۶۰۶۳ تا حد زیادی به عملیات بازپخت (Tempering) مواد بستگی دارد.
۶۰۶۳-O
در عملیات حرارتی بازگشت دهی آلیاژ ۶۰۶۳-O حداکثر مقاومت کششی (Mpa 130 (psi 19.000 است و حداکثر استحکام تسلیم آن تعریف نشدهاست. این آلیاژ میتواند (کشش قبل از شکست نهایی) به میزان ۱۸ درصد طول خود افزایش طول پیدا کند.
۶۰۶۳-T1
آلیاژ ۶۰۶۳-T1 دارای استحکام کششی نهایی حداقل (Mpa 120 (psi 17,000 و استحکام تسلیم (Mpa 62 (psi 9,000 در ضخامت بیشتر از ۱۳ میلیمتر میباشد و در ضخامت بین ۱۳ تا ۲۵ mm استحکام کششی نهایی حداقل (Mpa 110 (psi 16,000 و استحکام تسلیم (Mpa 55 (psi 8,000 میباشد. همچنین در حدود ۱۲ درصد افزایش طول شکست دارد.
۶۰۶۳-T5
آلیاژ ۶۰۶۳-T5 دارای استحکام کششی نهایی حداقل (Mpa 140 (psi 20,000 و استحکام تسلیم (Mpa 97 (psi 14,000 در ضخامت بیشتر از ۱۳ میلیمتر (۰٫۵ اینچ) میباشد و در ضخامت بالای ۱۳ میلیمتر استحکام کششی نهایی حداقل (Mpa 130 (psi 19,000 و استحکام تسلیم (Mpa 90 (psi 13,000 میباشد. همچنین در حدود ۸ درصد افزایش طول شکست دارد.
۶۰۶۳-T6
آلیاژ ۶۰۶۳-T6 دارای استحکام کششی نهایی حداقل (Mpa 190 (psi 28,000 و استحکام تسلیم (Mpa 160 (psi 23,000 میباشد. در ضخامت ۳٫۱۵ میلیمتر و کمتر از آن حداقل ۸٪ افزایش طول شکست دارد و در بخشهای ضخیمتر به ۱۰٪ نیز میرسد.
کاربردها
آلیاژ ۶۰۶۳ آلومینیوم را میتوان یکی از پرکاربردترین انواع آلیاژهای آلومینیوم دانست.
این آلیاژ پر طرفدارترین آلیاژ آلومینیوم در تولید پروفیل آلومینیوم و اکسترود آلومینیوم است.
آلیاژ ۶۰۶۳ دارای نرخ اسکترود پذیری بالاتری هستند که امکان تولید اشکال خیلی پیچیده را ایجاد میکنند. اکسترود پذیری عامل بسیار مهمی است که با بالاترین سرعت اکستروژن تعیین میشود و بر هزینهها و بازدهی فرایند اکستروژن تأثیر دارد.
قابلیت جوشکاری خوب، مقاومت به خوردگی و جلوه آنودایز بسیار خوب و قابلیت ماشین کاری متوسط از خصوصیات این آلیاژ است.
به صورت مفتول، میله، لوله، نرده، مقاطع اکسترودی یا پروفیل آلومینیوم در ساخت در و پنجره، قطعات ساختمانی، لوازم آشپزخانه، لولههای آبیاری، ورقهای آجدار برای پوشش سقفها، قطعات معماری اکسترود شده و سقفهای کاذب، کف کامیون و تریلر استفاده میشود. همچنین این فلز کاربردهای زیر را نیز دارا میباشد.
کاربردهای ساختمانی
رادیاتورها و سیستم خنککننده خودرو
مبلمان
نرده و پنجرههای شناور
ساخت خودروهای باربری و تریلرها
کاربردهای پنوماتیک
لولههای آبیاری
پروفیلهای اکستروژن آلومینیوم ۶۰۶۳ T6
در و پنجره و نمای ساختمانی
هیت سینک
خواص مکانیکی آلومینیوم ۶۰۶۱ (نامگذاری آلیاژهای آلومینیوم)
خواص مکانیکی آلومینیوم ۶۰۶۱
به طور کل آلیاژهای آلومینیوم به دو دسته تقسیم می شوند. آلیاژهایی که کارپذیر هستند و آلیاژهای ریخته گری. ورق الومینیوم جزو دسته اول یعنی نوع کارپذیر است. این محصول دارای حجم بالاتری نسبت به آلومینیوم های ریختگی می باشد و از آن در تولید محصولات شکل دهی شده استفاده میشود. محصولاتی نظیر ورق، لوله، مفتول و فویل.
انواع آلیاژهای آلومینیوم دارای سری های مختلف از ۱۰۰۰ تا ۸۰۰۰ می باشند که این سری بندی به نوع آلیاژ آن ها بستگی دارد. همه این گریدها دارای ویژگی های یکسانی از جمله سختی، مقاومت به خوردگی و کارپذیری بالا هستند.علاوه بر این انواع گرید آلومینیوم مقاومت به خستگی بالایی داشته و جوش پذیر می باشند.
از جمله مواردی که به عنوان خواص مکانیکی آلومینیوم مورد نظر شناخته می شود، عبارت است از:
استحکام برشی – MPa
مدول الاستیک – GPa
سختی – HB
ازدیاد طول برحسب درصد
استحکام تسلیم – MPa
استحکام کششی نهایی – Mpa
استحکام برشی (MPa)
مدول الاستیک (GPa)
سختی (HB)
ازدیاد طول (%)
استحکام تسلیم (MPa)
استحکام کششی نهایی (MPa)
ویژگی های ورق آلومینیوم ۶۰۶۱
آنیل کردن
ورق الومینیوم ۶۰۶۱ را ر دمای ۷۷۵ درجه فارنهایت حرارت می دهند. این کار حدود ۲ الی ۳ ساعت زمانی می برد. پس از آن این ورق ها در معرض وا قرار گرفته و تحت شرایط کنترل شده تا ۵۰ الی ۵۰۰ درجه فارنهات سرد می شوند.
قابلیت ماشین کاری
به طور کل ورق آلومینیوم ۶۰۶۱ در دو حالت T6 و T4 امکان ماشین کاری در حد مناسب و قابل قبولی را دارند. به خصوص در حالت آنیل شده که این کار بسیار ساده تر انجام می شود.
فرم دهی
زمانی که ورق آلومینیوم آنیل شده باشد، می توان کارهای مکانیکی نظیر فرم دهی را بر روی آن انجام داد. در این خصوص باید دانید که هم کارهای مرتبط با فرم دهی اعم از خم کاری و کشش مطابق با روش های استاندارد قابل انجام است.
کا ر گرم و کار سرد
دمانی کار گرم ورق آلومینیوم ۶۰۶۱ در بازه ۲۶۰ تا ۴۳۸ درجه سانتی گراد واقع می گردد. همچنین در ضمن مطالعه خواص مکانیکی آلومینیوم خوب است بدانید که در حالت آنیل شده یا تمپر O، کار سرد این ورق ها انجام می شود. البته این آلیاژ در حالت های T6 و T4 قابلیت کار سرد را نیز دارد.
فورج
دمای فورج برای آلیاژ آلومینیوم ۶۰۶۱ در محدوده دمایی ۲۳۸ درجه سانتی گراد تا ۴۸۳ درجه سانتی گراد تعیین می گردد.
پیرسازی
در ادامه مقاله خواص مکانیکی آلومینیوم ۶۰۶۱ به شما خواهیم گفت که منظور از پیرسازی این محصول چیست. پیرسازی یکی از عملیات حرارتی قابل انجام بر روی ورق آلومینیوم است.
باید بدانید که ورق ۶۰۶۱ در دمای ۱۷۷ درجه سانتی گراد به مدت ۸ ساعت حرارت می بیند و با قرارگیری در معرض هوا، خنک می شود. به طور کل پیرسازی یا پیرسختی با هدف بالا بردن تنش تسلیم یا استحکام مواد چکش خوار انجام می شود.